Rau bong non là một trong những tai biến sản khoa nguy hiểm, nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời có thể đe dọa tính mạng người mẹ và thai nhi. Mới đây, các bác sỹ Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang đã cấp cứu thành công giúp sản phụ Bùi Thị Hiện (25 tuổi, trú tại xã Tiên Lục, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang) “mẹ tròn con vuông” khi bị rau bong non ở tuần 32 thai kỳ. Điều đặc biệt là khi nhập viện Sản Nhi Bắc Giang, Chị Hiện chỉ cảm thấy đau tức bụng chứ không có bất kỳ dấu hiệu nào khác.

Bác sỹ CKII Hán Mạnh Cường - Trưởng Khoa Sản II thăm hỏi sức khoẻ sản phụ Bùi Thị Hiện

Ngay khi được người nhà đưa vào nhập viện Sản Nhi Bắc Giang, qua thăm khám các bác sỹ nhận thấy sản phụ Hiện đau bụng liên tục, tăng trương lực cơ tử cung, bụng co cứng nhưng không có dấu hiệu ra huyết âm đạo, cổ tử cung vẫn đóng kín, tim thai dao động từ 150 - 170 lần/phút. Nghi ngờ có bất thường về thai nhi, sản phụ Hiện được chỉ định siêu âm cấp cứu tại Khoa Đẻ. Trên hình ảnh siêu âm các bác sỹ phát hiện thấy hình ảnh khối máu tụ sau bánh rau kích thước 41x80mm, tim thai vẫn còn. Kíp trực đã tiến hành hội chẩn cấp cứu và thống nhất chẩn đoán sản phụ Hiện bị rau bong non và quyết định phẫu thuật cấp cứu lấy thai, đồng thời giải thích cho người nhà tình trạng nguy hiểm của người mẹ và thai nhi, cần phải mổ cấp cứu ngay mới có cơ hội cứu sống em bé. 

Hình ảnh khối máu tụ sau bánh rau trên siêu âm

Với sự phối hợp nhịp nhàng của ê-kíp gồm: Bác sỹ CKII Hán Mạnh Cường - Trưởng Khoa Sản II, Bác sỹ Tống Thị Khánh Hằng - Khoa Dịch vụ Y tế tự nguyện và Bác sỹ CKI Nguyễn Quốc Vỹ - Trưởng Khoa Phẫu thuật Gây mê hồi sức, sau 10 phút chuyển từ Khoa Đẻ lên Khoa Phẫu thuật Gây mê hồi sức, kíp phẫu thuật đã đón 01 bé trai với cân nặng 2,2kg, khóc tốt. Tuy nhiên do sinh non tháng nên bé đã được chuyển về Khoa Sơ sinh - Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang để các bác sỹ chăm sóc cho đến khi sức khoẻ bé ổn định. Kíp mổ tiếp tục kiểm tra thấy tình trạng bánh rau có khối máu tụ mặt sau khoảng 200gram cùng với máu đỏ tươi trong buồng tử cung chảy ra, cơ tử cung bầm tím tụ máu, tử cung co hồi kém. Đánh giá nguy cơ chảy máu do rối loạn đông máu nên kíp mổ đã chỉ định truyền máu và huyết tương cho sản phụ đồng thời sử dụng các thuốc co hồi tử cung tốt nhất như Vinbetocin, Oxytocin, Methylergo … cho sản phụ để cơ tử cung co hồi cầm máu. Sau 05 phút tích cực sử dụng các biện pháp tăng co, cơ tử cung đã hồng trở lại và co chặt cầm máu. Với nỗ lực không ngừng, kíp phẫu thuật đã cứu được thai nhi và bảo tồn thành công tử cung cho sản phụ. Sau phẫu thuật sản phụ tiếp tục được thực hiện đúng quy trình theo dõi 06 tiếng tại Phòng Hồi sức hậu phẫu của Khoa Phẫu thuật Gây mê hồi sức. 

Do sinh non nên bé trai được chăm sóc tại Khoa Sơ sinh tới khi sức khoẻ bé ổn định

Sau hồi sức ổn định, sản phụ được chuyển về Khoa Sản II để tiếp tục theo dõi và điều trị ổn định cho tới khi ra viện. Hạnh phúc khi “mẹ tròn con vuông”, chồng sản phụ Hiện xúc động chia sẻ: “Gia đình chúng tôi không biết rau bong non nguy hiểm như vậy. Thật may mắn vì vợ con tôi đã được các bác sỹ cấp cứu kịp thời, nếu muộn chút nữa thì không biết hậu quả sẽ ra sao. Chăm sóc vợ tại đây, tôi thấy dịch vụ và chất lượng phục vụ của Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang rất tốt, vợ tôi được sử dụng giảm đau sau mổ nên không còn đau nữa, nhờ vậy mà nhanh chóng hồi phục sức khoẻ và có thể tự chăm sóc bản thân. Tôi cũng được biết rằng trong khi phẫu thuật các bác sỹ đã dùng Gel chống dính cho vợ tôi để giảm nguy cơ dính vết mổ cho lần sinh mổ sau. Thay mặt gia đình, tôi xin chân thành cảm ơn Bệnh viện, cảm ơn kíp mổ cùng toàn thể đội ngũ nhân viên y tế đã cấp cứu và chăm sóc tận tình cho vợ con tôi”.

Tử cung sản phụ Hiện bầm tím

Sản phụ được giảm đau trong vòng 03 ngày sau cuộc phẫu thuật bằng phương pháp PCA - phương pháp giảm đau sử dụng máy bơm tiêm thuốc giảm đau theo đường truyền tĩnh mạch cho phép bệnh nhân tự kiểm soát cơn đau của mình

Bác sỹ CKII Hán Mạnh Cường - Trưởng Khoa Sản II cho biết: “Mỗi phút cấp cứu kịp thời là thời gian vàng để cứu mẹ và thai nhi. Với những trường hợp rau bong non mà không có biểu hiện đặc trưng như sản phụ Hiện thì bác sỹ cần phải có kinh nghiệm để chẩn đoán chính xác và đưa ra hướng xử trí kịp thời, nếu chậm trễ thì không những không thể cứu thai nhi mà người mẹ cũng có nguy cơ phải cắt tử cung. Điều này sẽ ảnh hưởng rất lớn tới sức khoẻ cũng như tâm sinh lý của người phụ nữ”.

Rau bong non là tình trạng rau bong trước khi sổ thai, nguyên nhân có thể do chấn thương, biến chứng của tiền sản giật nặng, Hội chứng Hellp. Dựa trên biểu hiện lâm sàng, rau bong non được phân thành 04 mức độ: Rau bong non thể ẩn, rau bong non thể nhẹ, rau bong non thể trung bình và rau bong non thể nặng (phong huyết tử cung rau). Theo Bác sỹ CKII Hán Mạnh Cường, các biện pháp hỗ trợ phòng ngừa giúp giảm thiểu nguy cơ rau bong non bao gồm: Không sử dụng chất kích thích, đồ uống có cồn, hạn chế sử dụng caffeine trong suốt thai kỳ. Nếu không may gặp chấn thương do tai nạn, ngã hoặc va đập mạnh vào vùng bụng, thai phụ cần đến ngay cơ sở y tế có chuyên ngành sản khoa để được thăm khám kịp thời. Hãy thông báo với bác sỹ sản khoa về sức khỏe của bản thân, đặc biệt là tình trạng tăng huyết áp mạn tính. Nếu từng có tiền sử rau bong non, cần tham khảo ý kiến bác sỹ sản khoa để được lên kế hoạch, chuẩn bị thật tốt nhằm giảm thiểu nguy cơ rau bong non ở lần mang thai tiếp theo.

Hơn nữa, phụ nữ mang thai cũng nên đi khám thai định kỳ thường xuyên, nhất là trong 03 tháng cuối thai kỳ. Không chỉ là siêu âm đơn thuần mà thai phụ cần phải được khám toàn diện, theo dõi huyết áp, xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm máu khi cần thiết, cũng như tư vấn về dinh dưỡng... để có một thai kỳ khoẻ mạnh nhất. Nếu thấy những dấu hiệu bất thường như phù, tăng cân nhiều, đau đầu, mờ mắt, mệt mỏi chán ăn… thì cần tới cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời, đảm bảo an toàn sức khoẻ của Mẹ và thai nhi.

Hiền Chúc